Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ

Τα χωριά των Βόρειων Τζουμέρκων βρίσκονται στην Κεντρική Πίνδο, ανάμεσα από δύο ποτάμια, τον Άραχθο και τον Ασπροπόταμο (Αχελώος). Τα Τζουμέρκα αποτελούν το φυσικό σύνορο ανάμεσα από την Ήπειρο και τη Θεσσαλία ενώ είναι γνωστά και με την ονομασία Αθαμανικά όρη.

Προέλευση ονομασίας

Η ονομασία Τζουμέρκα φέρεται να έχει βλάχικη προέλευση, καθώς τζουμ στα βλάχικα σημαίνει απότομη κορυφή. Η ονομασία Αθαμανικά όρη οφείλεται στο βασιλιά του Ορχομενού της Βοιωτίας Αθάμα. Κατέφυγε εδώ στα μέρη αυτά κυνηγημένος από τους υπηκόους του. Οι κάτοικοι της περιοχής τον ανακήρυξαν βασιλιά τους.Ο Αθάμας ένωσε όλους τους οικισμούς της περιοχής και δημιούργησε το βασίλειο των Αθαμάνων.

Η Αρχαία Αθαμανία

Οι σημαντικότερες πόλεις της Αρχαίας Αθαμανίας ήταν η Αργοθέα, η οποία ήταν και η πρωτεύουσα, η Θεοδωρία και η Άβατος. Λάτρευαν ως θεούς το Δία, τον Απόλλωνα, την Αθηνά, την Άρτεμη, τον Αίολο και τον εξ ηρώων θεοποιηθέντα Άραχθο. Τα νομίσματα των Αθαμάνων αυτή την εποχή έφεραν απεικονίσεις της Διώνης και της Αθηνάς κρατούσης γλαύκα.

Στα χρόνια της επανάστασης

Στα χρόνια αυτά γίνονται μεγάλες πολεμικές επιχειρήσεις μεταξύ των σουλτανικών δυνάμεων και των Ελλήνων επαναστατών. Οι κυριότερες μάχες που γίνονται είναι στο γεφύρι της Πλάκας, στο Αυτί Μελλισουργών και στο Σταυρό Θεοδωριάνων. Συμμετέχουν αρκετοί γνωστοί ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης: Γ. Μπακόλας, Μ. Μπότσαρης, Γ. Καραϊσκάκης, κ.α.

Νεότεροι χρόνοι

Η ανακήρυξη του πρώτου Ελληνικού κράτους βρίσκει την περιοχή έξω από τα όριά του. Ακολουθεί η αποτυχημένη επανάσταση του 1854 και του 1878 μέχρι που το 1881 με το συνέδριο του Βερολίνου μεγάλο τμήμα της περιοχής περιέρχεται στο ελεύθερο ελληνικό κράτος. Τμήμα του ποταμού Αράχθου και ο παραπόταμος αυτού Καλλαρύτικος αποτελούν τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ολόκληρη η περιοχή θα απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων το 1912-1913.

Επαγγέλματα και Ασχολίες

Δύο ήταν οι κύριες ασχολίες των κατοίκων της περιοχής, η κτηνοτροφία και η μαστορική τέχνη. Άλλα επαγγέλματα που εξασκούσαν ήταν του τσαγκάρη, του καλατζή του αγωγιάτη κ.α.